Nền kinh tế của Ấn Độ đang phát triển mạnh mẽ. Giá cổ phiếu tăng đột biến, thuộc mức cao nhất thế giới. Đầu tư của chính phủ vào sân bay, cầu đường, và cơ sở hạ tầng năng lượng sạch có thể thấy ở khắp mọi nơi. GDP của Ấn Độ dự kiến sẽ tăng 6% trong năm nay - nhanh hơn cả Mỹ và Trung Quốc.
Tuy nhiên, có một vấn đề: Đầu tư xuất phát từ các công ty Ấn Độ không đột phá. Số tiền mà các công ty đầu tư cho tương lai, chẳng hạn như máy móc và nhà máy mới, chỉ ở mức ổn định. Tính theo tỷ lệ so với nền kinh tế của Ấn Độ, thì con số này thậm chí đang giảm. Trong khi tiền đang đổ vào thị trường chứng khoán của Ấn Độ, đầu tư dài hạn từ nước ngoài lại giảm.
Tờ New York Times nhận định rằng đây là dấu hiệu không tốt và sớm muộn gì, chính phủ cũng sẽ cần giảm mức chi tiêu mạnh mẽ của mình. Nếu thành hiện thực, điều này có thể tác động tiêu cực lên nền kinh tế nếu tiền từ doanh nghiệp tư nhân không tăng lên.
Không ai mong đợi Ấn Độ sẽ ngừng phát triển, nhưng mức tăng trưởng 6% không đủ để đáp ứng hoài bão của nước này. Dân số Ấn Độ, hiện nay là lớn nhất thế giới, đang tăng. Chính phủ đã đặt ra mục tiêu quốc gia là đuổi kịp Trung Quốc và trở thành một quốc gia phát triển vào năm 2047. Hầu hết các nhà kinh tế đều nói rằng để đạt được bước nhảy như vậy sẽ đòi hỏi sự tăng trưởng bền vững gần 8 hoặc 9% mỗi năm.
Sự thiếu hụt đầu tư cũng có thể là một thách thức cho ông Narendra Modi, người nắm cương vị thủ tướng từ năm 2014, người đã tập trung vào việc làm cho Ấn Độ trở thành một nơi thuận lợi hơn cho các công ty nước ngoài và trong nước kinh doanh.
Ông Modi đang trong chiến dịch bầu cử, chuẩn bị cho cuộc bầu cử vào mùa xuân và kêu gọi toàn dân cổ vũ những thành công của ông. Một điểm đồng thuận rộng rãi là Ấn Độ nên tận dụng sự suy giảm của Trung Quốc - nơi đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng bất động sản.
Các căng thẳng địa chính trị giữa Trung Quốc và phương Tây cũng mở ra một cơ hội khác cho Ấn Độ, khi tình huống này khuyến khích các công ty nước ngoài chuyển sản xuất từ Trung Quốc đến các quốc gia khác.
Sriram Viswanathan, một đối tác quản lý người Ấn Độ tại Celesta, một quỹ đầu tư dòng vốn Silicon Valley, mô tả các nhà đầu tư "muốn lấp đầy khoảng trống đã được tạo ra trong chuỗi cung ứng".
"Theo tôi nghĩ, đó là cơ hội cho Ấn Độ", ông nói. Ngân hàng Thế giới đã hoan nghênh cam kết của Ấn Độ đối với chi tiêu cho cơ sở hạ tầng, đã tăng lên trong thời kỳ đại dịch khi khu vực tư nhân cầu cứu. Kể từ đó, chính phủ đã tăng cường chi cho việc cải thiện cơ sở hạ tầng vững chắc cho những con đường, cảng và nguồn cung cấp điện yếu ớt trước đây vốn làm giảm đầu tư kinh doanh.
Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới, có nhiệm vụ thúc đẩy các nền kinh tế đang phát triển, cho biết rằng quan trọng là những tỷ USD đó từ chi tiêu của chính phủ phải kích thích một đợt đầu tư doanh nghiệp. Các nhà kinh tế nói về hiệu ứng "tập trung" diễn ra khi, ví dụ, một cảng mới kế bên một công viên công nghiệp mới và lộng lẫy hấp dẫn các công ty xây dựng nhà máy và tuyển dụng công nhân.
Năm ngoái, ngân hàng này cho biết nó dự kiến một hiệu ứng “tập trung” sắp diễn ra, như đã dự báo trong gần ba năm liên tiếp. "Để tăng tốc sự tăng trưởng của lòng tin, đầu tư công là không đủ", Auguste Tano Kouamé, Giám đốc quốc gia của Ngân hàng Thế giới tại Ấn Độ nói tại một cuộc họp báo vào tháng 4.
"Bạn cần những cải cách sâu rộng để khiến doanh nghiệp tư nhân đầu tư". Sự thiếu lòng tin giúp giải thích tại sao thị trường chứng khoán đang lập kỷ lục, ngay cả khi các nhà đầu tư nước ngoài đang rút lui khỏi việc đầu tư vào nền kinh tế Ấn Độ thông qua các doanh nghiệp khởi nghiệp và các thương vụ mua lại.
Thị trường chứng khoán tại Mumbai, thủ đô kinh doanh của Ấn Độ, hiện đang trị giá gần 4 nghìn tỷ USD, tăng từ 3 nghìn tỷ USD cách đây một năm. Con số này khiến thị trường chứng khoán Mumbai vượt cả thị trường chứng khoán Hong Kong. Nhà đầu tư nhỏ Ấn Độ đã đóng góp một phần lớn vào kết quả đó, nhưng giao dịch chứng khoán nhanh chóng và dễ dàng hơn so với việc mua bán công ty. Trong năm qua, mức đầu tư trực tiếp nước ngoài hàng năm trung bình 40 tỷ USD đã giảm xuống còn 13 tỷ USD.
Có nhiều lý do khiến doanh nghiệp đang quan sát và đang chờ đợi để đầu tư. Một mặt, doanh nghiệp mong muốn sự ổn định trong lãnh đạo chính trị, và Ấn Độ dường như chưa đáp ứng được yêu cầu như vậy.
Tháng 8, chính phủ thông báo hạn chế đột ngột về việc nhập khẩu máy tính xách tay, để kích thích sản xuất trong nước. Điều này khiến các doanh nghiệp phụ thuộc vào hoạt động này bị đảo lộn, và biện pháp này cũng được rút lại gần như ngay lập tức. Tương tự như vậy, vào tháng 7, chính phủ áp đặt một mức thuế 28% có hiệu lực ngược đối với các công ty cá cược trực tuyến, làm suy giảm một ngành công nghiệp 1,5 tỷ USD chỉ qua 1 đêm.
Thị trường chứng khoán tại Mumbai, thủ đô kinh doanh của Ấn Độ, hiện đang trị giá gần 4 nghìn tỷ USD, tăng từ 3 nghìn tỷ USD cách đây một năm. Con số này khiến thị trường chứng khoán Mumbai vượt cả thị trường chứng khoán Hong Kong.
Ngoài ra, một số ít doanh nghiệp cũng đạt được những thành tựu nổi bật. Ví dụ phải kể đến là Reliance Industries của Mukesh Ambani và Tập đoàn Adani - 2 tập đoàn mở rộng đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống của người dân Ấn Độ.
Sức mạnh thị trường kết hợp của họ đã phát triển vô cùng lớn trong những năm gần đây: Giá cổ phiếu của mỗi công ty đều tăng khoảng sáu lần so với khi ông Modi trở thành thủ tướng.
Thậm chí, có nhiều người lan truyền câu nói: "Nếu bạn không phải là hai A" – tức là Adani hoặc Ambani - "việc điều hướng qua các con đường quy định của Ấn Độ có thể nguy hiểm", Arvind Subramanian, một nhà kinh tế tại Đại học Brown từng phục vụ dưới chính phủ của ông Modi với tư cách là cố vấn kinh tế chính từ năm 2014 đến 2018 nói. "Nhà đầu tư nội địa cảm thấy hơi yếu", ông cho biết thêm.
Dĩ nhiên, suốt 9 năm qua, chính phủ Modi đã cải thiện nhiều điều trong môi trường kinh doanh. Các hệ thống quan trọng hoạt động tốt hơn, nhiều dạng tham nhũng đã được kiềm chế và quá trình số hóa thương mại đã mở ra những lĩnh vực mới cho sự phát triển.
Tuy nhiên, các quan chức nước ngoài được giao trách nhiệm mang đến hàng tỷ USD vốn đầu tư vào Ấn Độ phàn nàn rằng nhiều khía cạnh truyền thống của việc kinh doanh ở Ấn Độ vẫn còn tồn tại. Một trong những vấn đề được đề cập nhiều nhất là rắc rối về thủ tục. Quá nhiều quan chức tham gia vào mọi cấp độ phê duyệt, và việc nhận quyết định pháp lý vẫn diễn ra chậm chạp, chưa kể đến việc thi hành chúng.
Một yếu tố khác làm giảm tốc độ đầu tư dài hạn là sự yếu đuối cơ bản trong "câu chuyện tăng trưởng của Ấn Độ". Nguồn cầu mạnh mẽ nhất, loại cầu mà các nhà đầu tư nước ngoài và doanh nghiệp trong nước khao khát, nằm ở nhóm những người tiêu dùng giàu có nhất. Trong dân số 1,4 tỷ người, khoảng 20 triệu người Ấn Độ đủ khả năng mua sản phẩm tiêu dùng châu Âu, xây những căn nhà sang trọng và sở hữu những mẫu xe cao cấp nhất của ngành ô tô.
Trong khi đó, hầu hết phần còn lại của dân số đang đối mặt với lạm phát giá thực phẩm và nhiên liệu. Ngân hàng đang mở rộng tín dụng cho cả hai loại người tiêu dùng, nhưng ít hơn đối với doanh nghiệp. Mặt khác, doanh nghiệp lại lo lắng rằng đa số lớn khách hàng của họ sẽ thắt lưng buộc bụng trong nhiều năm tới.
"Hiện tại, không có bằng chứng nào cho thấy nhà đầu tư đang cảm thấy yên tâm về Ấn Độ", ông Subramanian nói. Nhưng ông vẫn tỏ ra lạc quan. Tăng trưởng hàng năm, ngay cả nếu thấp hơn 6%, cũng không phải là điều mà ta có thể coi thường. Cơ sở hạ tầng mới và cải thiện cuối cùng sẽ thu hút thêm đầu tư tư nhân. Và lợi ích từ sự giàu có của người tiêu dùng, tuy phân phối không đều, có thể theo thời gian làm tăng thu nhập cho nhiều người hơn.
Thách thức lớn nhất là liệu Ấn Độ có thể lôi kéo được một phần đáng kể các doanh nghiệp toàn cầu từ Trung Quốc hay không. Ví dụ tiêu biểu nhất là Apple, tập đoàn lớn trị giá 3 nghìn tỷ USD, đang từ từ chuyển một phần của chuỗi cung ứng của mình ra khỏi Trung Quốc.
Dòng điện thoại iPhone đắt tiền của họ chỉ chiếm khoảng 5% thị trường Ấn Độ. Nhưng hiện tại, khoảng 7% iPhone trên thế giới được sản xuất tại Ấn Độ. JPMorgan Chase ước tính rằng Apple dự định nâng con số này lên 25% vào năm 2025. Khi đó, nhiều cơ hội mở ra cho Ấn Độ. "Chúng ta chưa nên vội vàng kết luận bất cứ điều gì", ông Subramanian nói.
Theo Tạp chí Thương gia.
Đăng nhập để có thể bình luận bài viết